#ZH25/2024-10-18

voorgaande

voorgaande

Middelharnis - 2/2

Middelharnis H. L. vd. Vlucht part. 1933-1967

DE COMBINATIE MIDDELHARNIS

 "N.V. Melkproductenfabriek De Volharding Middelharnis" 1968

 Al sinds 1938 kende het dorp Middelharnis op Goeree - Overflakkee een kleine maar weliswaar volledig ingerichte melkproductenfabriek, echter de oorsprong van deze melkproductenfabriek lag niet in Middelharnis, maar zo'n kleine 10 km verderop in het dorpje Melissant, alwaar de heer H.L. de Vlugt, hij was een rasechte Fries, half in de jaren 20 aldaar was begonnen met het produceren van kaas. In 1928 vestigde hij zich in het dorp Oude Tonge, om 8 jaar later in 1936 ondanks hij midden in de crisisjaren zat, weer te verhuizen naar de Voorstraat in het dorp Sommelsdijk, waar hij de N.V. Melkproductenfabriek "De Volharding" oprichtte, weer 2 jaar later in 1938 verhuisde de heer H.L. de Vugt de hele inboedel van zijn fabriek naar het dorp Middelharnis, om aldaar in het voormalige weeshuis aan de Langeweg, na een flinke verbouwing de "N.V. Melkproductenfabriek De Volharding Middelharnis" te realiseren, om de aldaar geproduceerde producten aan huis te kunnen verkopen, had hij daarvoor 2 melkslijters in dienst genomen, dat waren de oud tramconducteur de heer Koster en de heer T. de Waal uit Sommelsdijk. Er waren toen nog een zevental handkrachtfabriekjes op Goeree - Overflakkee die met de komst van "De Volharding" terstond werden opgeheven, sommige van deze eigenaren gingen verder als melkslijter.

Ondanks, en zeker voor die jaren behoorlijke uitbreiding bleef het een kleinschalig bedrijf, ook al vanwege het geringe afzetgebied op het toch wel min of meer geïsoleerde eiland Goeree Overflakkee, met in die tijd nog geen vaste oeververbindingen. Tijdens de watersnoodramp van 1953 was op Goeree Overflakkee veel vee verdronken met als gevolg dat nog slechts 1/3 van de benodigde melk daar nog vandaan kwam, het overige van de andere 2/3 werd met tankwagens aangevoerd van uit Spijkenisse. De toenmalige Rijksconsulent voor Zuivelproducten, had verklaart dat Goeree Overflakkee voor de melkveeteelt een uitzonderlijke positie had ingenomen, omdat er veel bijvoer aanwezig was, ook werden er melkcursussen aan bestaande en nieuwe melkveehouders gegeven, om zodoende nog betere onderlegde "melkers" te krijgen, zodat het houden van melkvee nog meer lonend kon worden gemaakt.

Directeur H.L. de Vlugt had in 1954 voor zijn melkfabriek de beschikking over 4 vrachtwagens en 3 flinke aanhangers met daarop melktanks gemonteerd, met nog voldoende ruimte voor de melkkratten, alle 4 zijn zonen plus nog eens ruim 25 man vormden in die tijd het personeelsbestand.

In zijn fabriek werd toen ook de zogenoemde "Torenmelk"geproduceerd wat iets geheel nieuw was voor die tijd, een 9 meter hoge toren die was gebouwd door de in Sommelsdijk gevestigde machinefabriek I. v.d. Nieuwendijk & Co. zorgde voor deze specifieke "Torenmelk" Via een speciaal kettingsysteem met regelbare snelheid, werden de sterielflessen, zo,n 1200 per uur, die allen voorzien waren van een smalle hals en een kroonkurk, in totaal 6 wentelingen, zo'n 50 minuten lang, in de sterieltoren opgevoerd en beurtelings verhit doorstoom met een temperatuur tussen de 90 en 100 graden, en dan weer met water gekoeld, de temperatuur viel tussentijds af te lezen op de zelfregistrerende thermometers,

Door deze procedure van verhitten en afkoelen in een voortdurende beweging, kreeg de melk een betere smaak en werd blanker van kleur, bovendien was door deze procedure de melk praktisch onbeperkt houdbaar geworden. Helaas gebeurde met deze machine eens een ongeval, op zaterdagmorgen 26 augustus 1950 ontplofte de steriliseerketel uit elkaar waarbij buiten de vele gesprongen melkflessen en gesprongen ruiten, door de ontsnapte stoom twee arbeidsters licht gewond raakten, zij moesten geneeskundig worden behandeld. Na reparatie van de leidingen en steriliseerketel, werd door de inspectie van het Stoomwezen op 9 september 1950 alles goedgekeurd en kon de toren weer in gebruik worden genomen.

Tevens beschikte de fabriek over een liggende karnkneder met een capaciteit van 1500 liter melk werd de boter gemaakt, deze werd opgeslagen in een grote koelcel op een temperatuur van 4 graden, voor verdere bewerking en verpakking werd de boter naar Rotterdam getransporteerd. In het eigen laboratorium van de melkfabriek, werd alle inkomende en uitgaande melk gecontroleerd op vetgehalte door de eigen F.N.Z. gecertificeerde controleur, de heer J. Jongsma, die eind juni 1952 hiervoor zijn vakdiploma behaalde. De genomen melkmonsters werden vervolgens vanuit het eigen laboratorium, opgezonden naar het melkcontrolestation in Rotterdam.

Met de komst van de melkafzetorganisatie, M.A.G.O. in 1956 , wist men in eerste instantie ondanks de stijgende aanvoerkosten en noodzakelijke reorganisatie, nog goed de aangeleverde melk zelf te verwerken, maar eind jaren 50 werd deze melkaanvoer, ondanks een verdeling daarvan tussen "De Volharding" Middelharnis en de "De Nijverheid" van de familie Nagtegaal te Ouddorp, [later V.Z.] toch te veel voor deze relatief kleine melk - fabriek en ging men op zoek naar een [overname] partner, welke men vond in de N.V. Melkinrichting "De Combinatie" te Rotterdam.

Toen in 1959 de vertegenwoordigers van zowel de N.V. Melkinrichting "De Combinatie" te Rotterdam, als die van de N.V. Melkproductenfabriek "De Volharding" te Middelharnis aan de vergadertafel plaats hadden genomen om hier over te gaan overleggen, bespraken zij hoe de 2 melkinrichtingen het beste tot een goede samenwerking konden komen.De uitkomst van dit overleg had als resultaat, dat de N.V. Melkinrichting "De Combinatie" besloot tot de volledige overnamete gaan, van alle aandelen van de N.V. Melkproductenfabriek "De Volharding" te Middelharnis op Goeree en Overflakkee. De officiële voltrekking van die overname, waarbij alle 20 medewerkers hun baan behielden, vond plaats op 3 januari 1960, De N.V. Melkinrichting "De Combinatie" welke in dat jaar zijn 12 1/2 jaar jubileum vierde, ging in Middelharnis zij het nog steeds onder de oude naam van de "De Volharding", toen voor rekening van de gehele onderneming werken, er werd toen een zekere arbeidsverdeling ingevoerd tussen het moederbedrijf in Overschie en "De Volharding" te Middelharnis.

Het overschot aan melk, de totale omzet bedroeg ruim 3 miljoen kilogram, welke niet verwerkt kon worden in Middelharnis, waar men een opslagcapaciteit had van 33.000 kilogram, kon vanaf toen elders in "Combinatie" verband worden verwerkt, desnoods tot melkpoeder in de fabriek van "De Combinatie" te Naaldwijk, en de producten gefabriceerd in de melkfabriek te Overschie, vonden nu ook hun aftrek op Goeree - Overflakkee.

Het belang in deze overname lag vooral in de ontwikkeling van Goeree - Overflakkee, welke zo dicht bij de randstad was gelegen maar eigenlijk zeer slecht bereikbaar een veerpont tussen Hellevoetsluis en Middelharnis die om het uur voer, was de enigste oeververbinding welke in de winter bij strenge vorst voor de nodige problemen kon zorgen, maar na de overname stond er vanaf toen, dagelijks een melkwagen op deze pont, om de vanuit Overschie geproduceerde zuivel - producten in Middelharnis af te leveren en de emballage weer mee retour nam naar Rotterdam.

Maar een nieuwe oeververbinding naar Goeree - Overflakkee was reeds in de maak als onderdeel van het Deltaplan, namelijk een dam over het Haringvliet vanaf het westelijk gelegen poldergebied van Hellevoetsluis op Voorne Putten, naar Stellendam op [het toen nog eiland] Goeree - Overflakkee. De bouw van deze Haringvlietdam, begonnen in 1958, was in 1970 gereed, op 15 november 1971 opende Koningin Juliana met minister Willem Drees jr. van Verkeer en Waterstaat officieel de Haringvlietdam.

Op Goeree - Overflakkee, bestond in die tijd al sinds 21 maart 1956 een coöperatieve organisatie waar de melkveehouders hun melk aan konden leveren, afgekort de M.A.G.O. wat stond voor, Melk Afzetorganisatie Goeree Overflakkee. Al deze melkveehouders, 200 in totaal, die eerst allen gezamenlijk hun melk rechtstreeks aan melkfabriek "De Volharding" leverde, stapten in april 1960 allemaal gezamenlijk over naar een lidmaatschap van de C.M.C. welke voor 50% aandeelhouder was van "De Combinatie".

Melkfabriek "De Volharding" leverde hun producten aan zo'n 35 melkslijters op Goeree - Overflakkee, er ontstond toen een tweedeling onder deze melkslijters, want wat was namelijk het geval, bij de N.V. Melkinrichting "De Combinatie" kon je als zelfstandige melkslijter, lid worden van de Coöperatieve Vereniging van Vrije Melkhandelaren "De Combinatie" u.a. te Rotterdam. Zo'n lidmaatschap hield in, dat je als melkslijter dan deelgenoot werd van het moederbedrijf en daar dus dan alle vruchten van kon plukken, zoals dagelijks de beschikking hebben over het gehele assortiment producten welke in "De Combinatie" verband werden geproduceerd, van de ongeveer 35 melkslijters traden er in de loop der jaren, daar slechts zo'n 15 van toe als lid, en deze nieuwe leden deelden uiteraard ook mee in het omzet - dividend

In 1967 heeft de N.V. Melkinrichting "De Combinatie" te Middelharnis, welke toen nog steeds onder de naam Melkproductenfabriek "De Volharding" opereerde, de volledige productie in Middelharnis beëindigt, en deze vervolgens ondergebracht in de melkfabrieken van "De Combinatie" in Rotterdam en Maasdam.Een gedeelte van het pand met name de koelcel, bleef hierna nog een tijdje geopend om als uitgiftestation voor de melkslijters te dienen, echter begin 1968 werd ook dit gedeelte voor goed gesloten en verkocht aan de gemeente Middelharnis, met nog wel het recht hebbende op overpad naar de bedrijfswoning.

Deze woning aan de Langeweg nr.12 die al sinds 1941 samen met zijn vrouw Annie werd bewoond door Piet Knops, die werkzaam was in de melkfabriek, plus de bijbehorende garage, bleven dan nog in eigendom van de N.V. Melkinrichting "De Combinatie" Overigens had Annie [voormalig kleuterleidster] er in die tijd voor gezorgd dat haar man Piet een baan bij de melkfabriek kreeg door, omdat ze allebei werkloos waren en in de steun waren beland, zij de stoute schoenen had aangetrokken om vanuit, hun toen huidige woonplaats Oude Tonge, op de fietsnaar Middelharnis was gereden, om aldaar aan directeur H.L.de Vugt een baan voor haar man Piet te regelen wat haar waarachtig nog lukte ook.Piet en zijn vrouw Annie zijn, in 1967 toen de melkfabriek werd gesloten en ook hij toen zonder baan kwam te zitten, weer terug verhuist naar Oude Tonge waar hij tot zijn 62ste jaar nog diverse baantjes heeft vervuld, maar vertelde het nooit meer zo naar zijn te hebben gehad, als toen zijn werk op de melkfabriek.

De N.V. Melkinrichting "De Combinatie" te Maasdam welke inmiddels een flinke uitbreiding had ondergaan, ging vanaf toen alle bestellingen van zowel de melkslijters als de zuivelverkopende winkels, direct aan huis afleveren op Goeree Overflakkee. Voor de slijters die nog niet in het bezit waren van een koelcel, bood "De Combinatie" toen op aantrekkelijke voorwaarden een koelcel aan met een inhoud van 10 m³. In 1969 werd het resterende gedeelte van het monumentale gebouw aan de gemeente Middelharnis voor de somma van 45.000 gulden verkocht.

In 1970 is door gebrek aan nieuwe gegadigden, door achterstallig onderhoud en verpaupering het in eerste instantie, Provinciaal Gereformeerd [Bosse] Weeshuis tot aan 1938, en daarna getransformeerd tot melkfabriek met daar in nog een gedeelte Bosseschool, het zo kenmerkende pand met zijn 19e eeuwse architectuur gesloopt.

Groetjes Hans. Geplaatst: .. September 2014