Boek ‘Leven van de melkfabriek Roden-Zevenhuizen’

Artikel is geplaatst door Albert-Jan Garama op 21-11-2014 - 15:27

RODEN – IJscokarren, ijscohokjes, melkrijders en melkventers kleurden vroeger het straatbeeld van Roden. Dat is verleden tijd. In het komende zaterdag te verschijnen boek “Leven van de melkfabriek Roden-Zevenhuizen’ beschrijft Jan Aukema het stormachtig en kleurrijk bestaan van deze zuivelcoöperatie in de Kanaalstraat.

Geboren tegenover het gebouw maakte hij de melkfabriek lange tijd van dichtbij mee. Veel mensen in Roden hebben direct met dit bedrijf te maken gehad, als werker, als afnemer of als leverancier van producten. Steeds vaker is het nu indirect omdat hun vader of grootouders erbij betrokken waren, als melkveehouder, melkrijder, melkventer of opeen andere manier. In het boek staan veel illustraties en verhalen van deze personen. Voor ouderen is de melkfabriek een onderdeel van het dorpsgeheugen, jongeren weten niet dat die gebouwen in de Kanaalstraat eens een zuivelfabriek is geweest. Heel lang was deze zuivelcoöperatie het meest toonaangevend bedrijf van Roden, met 1000 personen, die er direct van afhankelijk waren.

Na de start van de fabriek in 1893 volgt al snel een dodelijke explosieve knal en aan het einde in 1982 dondert het opnieuw, nu met dynamiet. Het grootste deel van de geschiedenis van de fabriek speelt zich af tussen deze twee forseende knallen. Met de val van de hoge fabriekspijp eindigde het bestaan van de fabriek om een nieuw leven te beginnen.

Een van de opvallende dingen is de inzet van de directeur en het personeel geweest. Vroeger kende men nog niet een 40- urige werkweek. Uit een verslag van 1937 blijkt bijvoorbeeld dat poedermakers en condenseurs maximaal 2600 uur per jaar mogen maken, dat is 50 uur per week als je altijd werkt en geen vakantie hebt. Maar de inspectie mag vrijstelling verlenen voor meer uren. Ook ’s nachts moet soms doorgewerkt worden in de condens en de melkpoeder. Uit de verhalen van oud- medewerkers blijkt dat er vaak zelfs veel meer uren gedraaid worden. Ze doen wat boeren in die tijd ook doen: veel uren maken en weinig verdienen. Soms staat er een geringe extra beloning tegenover bijvoorbeeld als de beste kwaliteit aan boter wordt gemaakt.

Kom er nu eens om dat werkers zoveel uur voor een bedrijf maken met een directeur die in crisistijd vrijwillig 10 procent loon inlevert, als het andere personeel 5 procent loonsverlaging moet slikken.

In het boek wordt de geschiedenis sterk via personen en vele illustraties van het begin tot het eind in beeld gebracht. Het boek wordt zaterdag 29 november gepresenteerd in het Fitnesscentrum, het oude fabrieksgebouw in de Kanaalstraat. De prijs van voorintekening tot en met zaterdag 29 november kost euro 15 euro en daarna euro 16.95 bij boekhandel Daan Nijman in Roden.

Foto’s:

1929 Melkontvangst

1982 Vallende pijp

http://www.roderjournaal.nl/nieuws/27360/boek-leven-van-de-melkfabriek-roden-zevenhuizen/

 Geplaatst als  © versie