Blz.

Korte beschrijving onderwerp                                       1894-1953

25

Oproep voor lezing Wouter Sluis, zuivelbereiding, in Borculo en Almen resp.  15 en 16 okt. 1889 - zie MAP DGB Algemeen (1880-10-30)

28

Handkracht boterfabriekje Almen (300.000 kg. Melk) behoorde in 1896 tot de oprichters van de GOZ.

39

Na een lezing van v. Weijdom Claterbos kwam er een ‘boterfabriekcommissie’

40

Juli 1895 werd in navolging van Almen een handkrachtfabriekje op landgoed de Croese - bij Lochem - in werking gesteld........

71

Lijst met de 18 besproken boterfabriekjes, in Regio-1 (Zutphen). - Ook enkele gegevens, zoals oprichtingsdatum Almen 1894-08-01

73

Over ‘naijver’ zuivelfabrieken Almen en Eefde

[....] Kennelijk was de naijver in het naburige kerkdorp Almen zo groot dat men ook daar tot oprichting 'ener Meierij' was gekomen en de aanbesteding van de bouw drie weken eerder was dan die van Eefde. De aanbesteding van het bouwen van de fabriek voor de Coöperatieve Melkerij in Almen (004) was op 24 mei 1894 66), de aanbesteding van de stoomzuivelfabriek met woning te Eefde op 16 juni 1894.

De oprichtingsakte voor 'de Coöperatieve Stoomzuivelfabriekte Eefde' (003) werd op 2 mei 1894 getekend door 39 leden waarvan het merendeel veehouder. Tot de initiatiefnemers en eerste bestuur behoorde de heer E. E. Kronenburg, hoofd der school op de Mettraij onder Gorssel; hij zal samen met G.J. Bieleman een belangrijke rol spelen bij de oprichting en de eerste jaren van de GOZ.

De oprichtingsakte voor 'de Coöperatieve Melkerij te Almen' werd op 15 juni getekend door 24 leden; allen veehouders en landbouwers te Almen. De fabriek te Almen, aanvankelijk op handkracht maar sinds 1899 op stoom, verwerkte de eerste melk op 1 augustus 1894 terwijl die te Eefde per eind september 1894, dus een kleine twee maanden later. De na-ijver tussen de twee fabrieken en vooral op de melkmarkt te Zutphen zal voortbestaan tot het doek eind 1952 voor [074] Almen valt en deze werd overgenomen door Eefde.

74

In 1894 waren er negen coöperaties in het onderzoekgebied Zutphen, die het aan durfden een boterfabriek te stichten en waren daarmee een voorbeeld voor anderen. [....] Waar onder Almen (004)

77

[....] Een lezing van v. Weydom Claterbos, gehouden voor de onderafdeling Barchem van GOMvL op 15 januari 1895 105), en het vermelde succes van het handkrachtfabriekje te Almen waren voor de landbouwers van het landgoed 'de Cloese' aanleiding voor...een eigen boterfabriek.

81

Almen was een subtopper in de regio Zutphen - 1n 1920 2.12 mln. Kg. Melk, de helft van de echte toppers Eefde, Burculo en Laren

164

De directeur Bokhorst solliciteerde op de directeursfunktie van De Gelderland, maar werd het niet....

185

[...] Doordat in de beginfase de functie van machinist geen dagvullende taak was werd de functie gecombineerd met andere opdrachten. In Almen werd een machinist-koperslager gevraagd voor halve dagen .....waarvoor logischerwijs alleen de lokale smid in aanmerking kwam

233

[....] In een brief van de heer Jonkman van 18 juli 1949 aan de buurfabrieken werd met klem verzocht om geen leden van de te fuseren fabrieken over te nemen anders dan in onderling overleg. De fabrieken te Almen, Eefde, Laren en Vorden kregen dat verzoek voor wat betreft de fabriek 'de Boekhorst'

234

[....] Over consumptiemelklevering door oa. CZ. Eefde aan Zutphen - 1928 - De fabriek te Almen was intussen ook begonnen met het leveren van melk en consumptiemelkproducten te Zutphen. Zodoende ontwikkelde zich een forse concurrentie op de melkmarkt te Zutphen waardoor de verhoudingen tussen Eefde en Almen op scherp waren gezet.

Toen na WO II de losse melkverkoop werd verboden en dat tot kostbare investeringen in flessenvulmachines ging leiden kwam het advies van GOZ om Almen te laten fuseren met Eefde. Een voorstel tot opheffing van de fabriek te Almen, dat in de ledenvergadering van 16 juni 1947 ter stemming werd gebracht, kreeg 319 vóór en 189 tegen stemmen 98). Dat was niet voldoende voor een statutaire meerderheid van tweederde 99).

In september 1949 werd door GOZ een plan 100) uitgewerkt tot vorming van een topcoöperatie tussen Eefde en Almen maar ook dat verkreeg geen goedkeuring van de ledenvergadering. Het bestuur was tegen opheffing en er ontstond een periode van veel discussie en emotionele briefwisseling 101). Het GOZ vreesde dat een mislukking van een fusie kon leiden tot het binnenhalen van de particuliere zuivelindustrie in deze regio die, in deze periode, op zoek was naar locaties waar melk kon worden verworven.

Uiteindelijk viel eind 1951 het besluit tot de vorming van een topcoöperatie. Een jaar later, eind 1952, werd het besluit genomen om de topcoöperatie om te zetten naar één vereniging en werden alle leden van Almen lid van de Coöperatie te Eefde. Hiermee werd ruim zeven jaar van emotionele discussie en strijd afgesloten.

In 1970 werd de exploitatie van de Coöperatieve Zuivelfabriek Eefde overgedragen aan Coberco.

236

Ook in Groenlo speelde hetzelfde als in Almen, met ook hier GOZ. Angs voor particuliere ‘ indringen’ in coöperatie gebied.

256

Over zelfde onderwerp: particuliere ‘ indringen’ in coöperatie gebied.

265

Zuivelfabriek Almen is nr. 004 in lijst zuivelfabrieken -  Bijlage-2