#Ge/2020-12-20

voorgaande

voorgaande

Coöperatieve Zuivelfabriek "De Boterbloem"

Zuivelweg

Deze vereniging werd 3 december 1896 opgericht en kreeg de toepasselijke naam "De Boterbloem", want de aangevoerde melk werd uitsluitend tot boter verwerkt en ondermelk en/of karnemelk ging terug naar de boerderij.

Het personeel bestond uit F.Vink(baas), Hannes Luijpen en Crijn van Koolwijk, welke laatste na enkele jaren werd opgevolgd door Jan van Oort.

Jan kreeg vanwege zijn minderjarige leeftijd prompt een proces-verbaal van veldwachter Peters.

boterfabriek aan de Rooijsestraat (t.o. gemeentehuis)

De melk werd aangevoerd per hondenkar of in kannen op de rug gedragen.

Over de hoeveelheid aangevoerde melk is niet veel bekend, maar die zal in de eerste jaren beslist niet hoger zijn geweest dan de in de gemeente DreumeI geconsumeerde sterke drank en die bedroeg in het jaar 1896 maar liefst 17.555 liter!

◄

Ook de bokkenwagen werd ingezet om de melk te vervoeren naar de boterfabriek. Links achter de bok staat Wout van Welie.

Later gevonden gegevens bewijzen echter dat bovenstaande niet klopt, want in 1896 zijn er 28 deelnemers, wordt er 321.500 kg melk verwerkt en wordt er 10.102 kg roomboter geproduceerd.(Uiteraard geschiedde alles met handkracht!). De melk werd betaald met 3 1/2 en 4 cent per liter.

De eerste fabriek werd gebouwd tegenover Café Schraven in de Rooijsestraat en volgens overleveringen moet het daar in de morgenuren vaak een heksenketel zijn geweest van "vechtende honden, kijvende meiden en daar tussendoor het onvermijdelijke gescharrel met mannelijke melkaanvoerders", omdat dit vrijwel de enige plaats was waar men elkaar  in die dagen kon ontmoeten.

Het moet zelfs zo erg geweest zijn, dat dokter Lubberman - gemeentearts in DreumeI - in 1908 een lezing heeft gehouden om - ter bestrijding van de vele ongelukken vóór de fabriek, maar ook achter de fabriek(!) te pleiten voor de aanvoer van melk per wagen.

Dit is ook gebeurd en de eerste wagen reed in de Maasdijk voor de prijs van FL. 80,­- . Er werd rond 1910 100.000 liter melk aangevoerd, in de jaren '20 moet ongeveer het half miljoen zijn bereikt.

De oude fabriek werd te klein en in 1924 werd de huidige fabriek gebouwd, een voor die tijd machtig bouwwerk waar de melk verwerkt werd met behulp van stoomkracht.

De boterfabriek voor de oorlog

De persoon met de witte schort is Johannes Luijpen (1873- 1938)

Er werd ook boter gemaakt bij deze fabriek

Ook werd er toen een directeur benoemd en wel de heer Weijers. Aan het eind van de dertiger jaren werd de miljoen kg gepasseerd en dat kwam voornamelijk omdat heel DreumeI met melkritten bediend kon worden

In 1940 werd de heer H. Poulussen (geb.9-5-1904 Uden, overl. Dreumel 10-7-1962) tot directeur benoemd. Hij werd bij zijn werkzaamheden geassisteerd door Jozef van Rooij (kantoorwerkzaamheden) en Tinus van Rhijn (Hij was botermaker of zoals dat in Dreumel genoemd werd: "de boterkletser".

In 1946 werd de fabriek vanwege oorlogsschade verbouwd en uitgebreid met een zogenaamde melkinrichting.

Hierin werd overwegend karnemelk bereid, die los verkocht werd.

De "Botterfabriek" zoals de meeste mensen het gebouw kennen

De laatste bussenrit van de firma de Leeuw - 1980

In 1953, toen zich overal in het land schaalvergrotingen aandienden, koos het toenmalige bestuur - om het hoofd boven water te kunnen blijven houden ­ voor het systeem van melk blijven ontvangen, deze diep te koelen en dan weer rauw te verkopen.

Daartoe werd een overeenkomst gesloten met de Verenigde Melkbedrijven uit Utrecht. Dagelijks reed Harry Goijer met zijn tankauto de route van Dreumel naar Utrecht.

◄

 De vrachtwagen van de Goijer bij de VM in Utrecht

Vanaf die tijd steeg de melkaanvoer zeer snel en werd het totaal van 2 miljoen kg in 1956 opgevoerd tot 5 miljoen kg in 1970.

De in juli 1962 overleden heer Poulussen werd in oktober van dat jaar opgevolgd door de heer Jan Verschuren uit Gemert.

In 1965 sloten een aantal boeren uit Wamel en Beneden-Leeuwen zich aan bij "De Boterbloem".

In de loop der jaren werkten daar onder meer  Frits Driessen en Bertus Vissers Hent Bosch en Thé Hol.

◄krantenartikel "Jan Verschuren met VUT" ca. 1987

Jan Verschuren in zijn kantoor

In 1982 werd de melk voortaan weggebracht voor verwerking naar Buren. Ook Jan Verschuren verlegde zijn werkterrein naar het stadje en bleef daar werkzaam tot ca. 1992.

De fabriek sloot haar poorten dus definitief in 1982 en was tot voor enkele jaren terug in gebruik als woonhuis annex oud-ijzerhandel van de fam. Visser.

Op maandag 5 januari 2009 maakte de firma Daanen-Rodenburg een begin met sloop van de fabriek. Op de vrijgekomen grond worden binnenkort een zestal woningen gebouwd.

BRON: toespraak t.g.v. het 75-jarig bestaan Coöperatieve Zuivelvereniging "De Boterbloem"

Deze informatie was te zien tijdens de wandeltocht "Moment voor een monument" op 12 en 13 september 2009

Foto genomen in of net na de oorlog (schade is duidelijk zichtbaar). In witte jas is vermoedelijk directeur H. Poulussen

 ►

dop van een karnemelkfles

◄