© versie

Geen frame - ga naar - www.zuivelhistorienederland.nl

Gepubliceerd op: 12 juli 1984

P. Bijl werkt 40 jaar bij zuivelfabriek “De Kievit”

Van kantoorbediende tot commercieel directeur

STAPHORST — Op 1 juli j.l. was het 40 jaar geleden dat de heer P. Bijl te Staphorst als kantoorbediende zijn werkzaamheden begon bij de tot 1979 in Numansdorp, en daarna in Meppel, gevestigde zuivelfabriek “De Kievit”. Door middel van cursusen in de avonduren, maar vooral ook door de opgedane praktijk-ervaing heeft de heer Bijl zich via procuratiehouder opgewerkt tot commerieel directeur van het thans internationaal opererend, continue draainde bedrijf dat jaarlijks zo'n 20.000 ton vet-concentraten produceert.

“De Kievit” werd in 1894 opgericht door de familie Kievit in het Zuid-Hollandse Numansdorp. Daar werd de geleverde melk gepasteuriseerd en gestandaardiseerd om daarna verkocht te worden aan zelfstandige melkhandelaren, die de melk uitventten in de Hoekschewaard en omgeving. Een groot deel van de produktie ging naar Rotterdam. In de loop der tijden begon „De Kievit” ook met de produktie en verkoop van boter en kaas. Deze situatie duurde tot het begin van de vijftiger jaren, toen de fabriek overschakelde op de produktie van melkpoeder.

„Verschillende overwegingen hebben daarbij en rol gespeeld”, vertelt de heer Bijl. „Er kwam in die jaren een grote vraag naar gesteriliseerde melk. De produktie daarvan eiste sterilisatieketels en dat zou een enorme investering vergen. Een tweede overweging vormde het feit, dat er een scala van zuivelprodukten ontstond en men als producent van enkel kaas, boter en consumptiemelk een te klein assortiment kon bieden. Bovendien was in die periode de fles als verpakkingsmiddel in opmars. Overschakelen op flessenmelk zou de aanschaf van dure machines nodig maken”. In de beginperiode na de overschakeling was „De Kievit” hoofdzakelijk leverancier van melkpoeder. Later werd gestart met de produktie van vetkernen.

Tegenslagen

De opbouw van het bedrijf te Numansdorp ging met tegenslagen gepaard. In de oorlogsjaren werd de fabriek kapotgeschoten; in 1953 werd het bedrijf getroffen door de watersnood en in augustus 1979 werd „De Kievit” door een uitslaande brand totaal verwoest. De produktie werd echter bij derden ondergebracht, zodat de leverancies aan de afnemers binnen enkele weken weer hervat konden worden. De directie van „De Klevit” ging meteen op zoek naar een nieuwe vestigingsplaats. Herbouw zou eventueel mogelijk zijn geweest, maar het bedrijf lag midden in de bebouwing. Nieuwbouw zou te veel tijd vergen, want men wilde zo spoedig mogelijk weer met de roduktie beginnen.

Kalvermelkfabriek

Besloten werd daarom, de door de koninklijke Wessanen aangeboden kalvermelkfabriek in Meppel over te nemen. Dat had niet alleen zakelijke consequenties; ook in het persoonlijke vlak bracht dat verstrekkende gevolgen met zich mee. Er moest van woonplaats veranderd worden. En dat hield in dat er een eind kwam aan een 30-jarig raadslidmaatschappij voor de SGP in de raad van Numansdorp. Vanwege zijn verdiensten als raadslid werd de heer Bijl bij zijn afscheid op 19 december 1979 onderscheiden met de eremedaille in goud, verbonden aan de orde van Oranje Nassau. Door zijn verhuizing naar Staphorst kwam er ook een eind aan het voorzitterschap van de Hervormde Evangelisatie te Numansdorp.

Produktie

Het voornaamste produkt van „De Kievit” is een vet-concentraat voor de kalvermelkindustrie. Bovendien fabriceert men in de Meppeler zuivelfabriek bakkerij-grondstoffen, ijsmixpoeders, roompoeders en halffabrikaten voor babyvoeding.

Het principe van de produktie van deze vet-concentraten (ook wel vetkernen genoemd) is als volgt: „De Kievit” verwerkt alleen plantaardige en dierlijke vetten. Men verdeelt deze in zeer kleine deeltjes en omkapselt het met het eiwit uit melk of wei. Daartoe wordt het vet vloeibaar gemaakt, vermengd met bijvoorbeeld de melk en onder hoge druk, nadat eerst via een bepaald recept allerlei stoffen zijn toegevoegd, door een nauwe spleet geperst. Daardoor ontstaan zeer kleine druppeltjes, waaraan het eiwit zich hecht en het omkapselt.

Poedertoren

In april 1980 is „De Kievit” in Meppel de produktie begonnen met één poedertoren. Al spoedig daarna werd er één bijgebouwd: een uiterst moderne Filtermat, waarvan er nog maar drie in Nederland staan. Daarmee kunnen produkten worden gemaakt, die tot 80 procent vet bevatten en die toch vrij gemakkelijk oplosbaar zijn en als poeder kunnen worden behandeld. De heer Bijl laat weten dat een groot deel van de door „De Kievit" verwerkte melk wordt aangekocht van „De Nijverheid” te Staphorst. In Numansdorp werd - met in 1979 ongeveer 25 werknemers - een produktie bereikt van 6.000 ton per jaar. Thans heeft het bedrijf 50 werknemers in dienst en de jaarlijkse produktie ligt nu rond de 20.000 ton. Ongeveer de helft daarvan wordt afgezet in Nederland, de rest wordt geëxporteerd.

Gepubliceerd op: 13 februari 1986

Afscheid P. Bijl van zuivelfabriek De Kievit

Terugblik op ruim 41-jarige loopbaan

STAPHORST/MEPPEL — „Met vreugde heb ik m'n klachten eraan gegeven. Met dankbaarheid zie ik erop terug. Maar telkens weer moest ik ervoor waken dat het bedrijf niet de hoofdzaak in m'n leven werd." En dan zwijgt hij even. De heer P. Bijl uit Staphorst blikt terug op een ruim 41-jarig dienstverband bij zuivelfabriek „De Kievit” — toen nog in Numansdorp — als kantoorbediende. Vrijdag 31 januari verliet hij het bedrijf — sinds 1979 gevestigd in het Drentse Meppel — als commercieel directeur.

Het was de familie Kievit uit het Zuidhollandse Numansdorp, die in 1894 de fundamenten legde voor de thans internationaal opererende zuivelfabriek op het Meppeler industrieterrein. In Numansdorp begon men ruim 90 jaar geleden met het pasteuriseren en standaardiseren van melk. Deze melk werd verkocht aan zelfstandige melkhandelaren in de Hoekschewaard en wijde omgeving. Later werd ook de produktie en verkoop van boter en kaas ter hand genomen. Dat duurde tot het begin van de jaren vijftig. Toen schakelde “Pe Kievit” over op de produktie van melkpoeder.

De heer Bijl herinnert zich nog goed welke overwegingen daarbij een rol hebben gespeeld. „In het begin van de jaren vijftig kwam er een grote vraag naar gesteriliseerde melk”, vertelt hij. „De produktie daarvan eiste sterilisatieketels en dat zou een enorme investering vergen. Een tweede overweging vormde het feit, dat er een enorm scala van zuivelprodukten ontstond en men als producent van alleen maar kaas, boter en consumptiemelk een te klein assortiment kon bieden. Bovendien was de fles als verpakkingsmiddel in opmars. En overschakelen op zogenaamde flessemelk zou de aanschaf van dure machines nodig maken.”

Tegenslagen

„De Kievit" heeft in de loop der tijden geduchte tegenslagen te verwerken gekregen. In 1953 werd het bedrijf getroffen door de watersnood en in augustus 1979 werd de fabriek door een uitslaande brand totaal verwoest. Al vrij spoedig daarna besloot men de door de koninklijke Wessanen aangeboden kalvermelkfabriek in Meppel over te nemen. Dat had niet alleen zakelijke consequenties; ook in het persoonlijke vlak bracht het ingrijpende gevolgen met zich mee. De heer Bijl diende met zijn gezin van woonplaats te veranderen. Maar dat betekende ook dat er een eind kwam aan een 30-jarig raadslidmaatschap voor de SGP in de raad van Numansdorp;

Vanwege zijn verdiensten als raadslid werd de heer Bijl bij zijn afscheid (19 december 1979) onderscheiden met de eremedaille in goud, verbonden aan de orde van Oranje Nassau. Door zijn verhuizing naar Staphorst kwam er ook een eind aan het voorzitterschap van de hervormde evangelisatie in Numansdorp.

Het voornaamste produkt van “De Kievit” is een vetconcentraat voor de kalvermelkindustrie, bovendien fabriceert men bakkerijgrondstoffen, vet-concentraten voor de soepindustrie, ijsmixpoeders, roompoeders en halffabrikaten voor babyvoeding.

Afzet

Momenteel heeft „De Kievit” 55 werknemers in dienst. Het bedrijf, dat van maandagmorgen tot zaterdagmiddag vol-continu draait, produceert gemiddeld ongeveer 25.000 ton poeder per jaar. Ongeveer de helft daarvan wordt afgezet in Nederland, de rest wordt geëxporteerd.

De heer Bijl blijft in Staphorst wonen. „Hobby's heb ik niet”, zegt hij, „daar had ik gewoonweg geen tijd voor.” Wel is hij bestuurslid (tweede voorzitter) van de plaatselijke kiesvereniging van de Staatkundig Gereformeerde Partij. Bovendien is hij secretaris van de provinciale vereniging Overijssel van de SGP.

Melk

Een wezenlijk onderdeel van het bedrijf is ook de handel in melk. “De Kievit” heeft daardoor een opslagcapaciteit van 2.000 ton. Zodat met snel reageren, overschakelen naar een ander produktievorm mogelijk is. Bijl is van mening dat de kracht van „De Kievit” ligt in een snelle reactie op de markt. „Het bedrijf — laat het dan bescheiden van aard zijn — is gebouwd op de flexibiliteit”, laat hij weten.

De heer Bijl vertelt verder dat de invoering van de superheffing nog geen nadelige gevolgen heeft gehad voor de produktie. De capaciteit van de fabriek is altijd nog ten volle benut. „De Kievit" betrekt sinds enige tijd namelijk ook melk van pen nog steeds groeiend aantal individuele melkveehouders in het noorden. Het gaat daarbij vooral om veehouders die de leveringsphcht aan een coöperatie als een knellende band ervaren en zich daarvan losmaken.

▲  13 februarie 1986 Afscheid P Bijl van zuivelfabriek De Kievit

Twee artikelen uit het Reformatorich Dagblad - De heer P. Bijl, Commercieel Directeur

bij De Kievit in Meppel   - 12 juli 1984 40 Jr. Jubileum en 13 februari 1986 bij zijn afscheid

▲  Gegevens