voorgaande

 Geplaatst als © versie

Zie ook boek: Menken-landbouw 60 jr. -1985

Uit boek: ‘Menken-landbouw 60 jr.’ -1985

[....]

Tijd voor een uitstapje. De broers Leen en Huub Menken maakten in 1956 de geldingsdrang van de Menkens ook in het zuiden van het land kenbaar. Ze namen in Hoensbroek een praktisch failliete boedel over, toverden dat om tot een moderne fabriek en zetten binnen een mum van tijd 120.000 liter in de week om. In Den Bosch vonden zij daarnaast een tweede bruggenhoofd en Menken leek op weg om ook beneden de rivieren direct naam te gaan maken.

Met 16 vrachtwagens en 12 motoren veroverden zij vanuit het moederbedrijf als promotiestunt ook Heerlen, maar dit alles viel niet bij iedereen in goede aarde. De zogenaamde Melk Ordenings Maatschapij bewerkte de banken, kocht de boeren om met briefjes van duizend en dreigde bovendien zich in Voorschoten te vestigen. Menken koos, onder die druk, dan maar eieren voor zijn geld en zag af van verdere zuidelijke expansie. De zaken werden verkocht aan de opponent .... de Coöperatie!

[....]

Uit boek “De Kracht van melk” Gerard Rutte - 2000

Hoensbroek

Menken groeide in de jaren vijftig uit van een Oegstgeester bedrijf naar een bedrijf dat de gehele regio van Wassenaar en omstreken tot haar verzorgingsgebied mag rekenen. Midden jaren vijftig ging het bedrijf er plotseling toe over om ook in Limburg een melkfabriek op te richten. Was Hoensbroek in Limburg - want daar ging Menken plotseling een vestiging openen - geen merkwaardige stap? Zeker als je bedenkt dat in Hoensbroek alleen de bulkmelk werd geproduceerd en de bijproducten over de weg naar Limburg werden vervoerd.

Ad Menken moet er nu nog om lachen. ‘Eigenlijk gingen we daar gewoon naar toe omdat onze concurrent De Sierkan afzet kreeg van een groep ontevreden melkboeren uit Eindhoven. De Sierkan was een geduchte tegenstander van ons, doordat ze ook in Wassenaar een poot tussen de deur hadden gekregen toen Van Paridon aan het afglijden was. Bovendien kwam mijn broer Leen net uit militaire dienst en die wilde niet meer zomaar terug in het familiebedrijf. Hij wilde eigenlijk iets voor zichzelf beginnen. Ik wilde hem er graag bij houden, op logistiek en technisch gebied was hij een kei. Toen kwam Hoensbroek om de hoek kijken en zijn met name Leen en mijn andere broer Huub in het Limburgse avontuur gestapt. We dachten dat de aanval de beste manier was om De Sierkan te stoppen. Het was een beetje een dwaas avontuur, maar we hebben er ongelofelijk veel ervaring door opgedaan.’

Leen en Huub Menken namen een praktisch failliete boedel in Hoensbroek over en bouwden het in no time om tot een redelijk moderne fabriek. Ze haalden oude machines uit Wassenaar vandaan, de ‘moderne' Toren­ sterilisator kwam van De Landbouw uit Leiden. Veel melkboeren in de omgeving van Hoensbroek waren aangesloten bij de coöperatie, voor de ‘vrije' melkboeren was nauwelijks een bedrijf te vinden. Sloten ze zich aan bij de coöperatie, dan werden de zelfstandige melkslijters behandeld als tweede garnituur. Zo werden ze vaak opgezadeld met de retouren, de melk van de wijklopers die over was van de vorige dag. Menken sprong in de markt en bood hen een alternatief voor ‘aartsvijand' de coöperatie.

Leen en Huib behaalden in korte tijd een behoorlijk productie, zo'n 120.000 liter per week. In die tijd toch een gevoelige klap voor de Limburgse melkindustrie. Voor de zelfstandige slijters was de komst van Menken een uitkomst. Op een dag werd Ad Menken bezocht door een delegatie van hen. ‘Ze droegen een mand met "hulde aan onze bevrijders" bij zich en we kregen een prachtig bloemstuk. Om ons te bedanken voor de inspanningen die we hadden geleverd:

Maar Hoensbroek bleef niet alleen, ook in Den Bosch werd een bedrijf overgenomen. Het Zuiden van Nederland lag aan de voeten van Menken, althans zo lijkt het als je de foto's van de intocht in Heerlen bekijkt. Een ‘parade' die tot dan toe het exclusieve terrein was van de Limburgse gevestigde zuivelorde. Met zestien vrachtwagens en twaalf motoren ‘veroverden' ze vanuit Wassenaar bij wijze van promotiestunt ook Heerlen en vormden een stevige angel in de pels van de Limburgse melkindustrie.

Een mooie stunt, die niet op prijs werd gesteld door het behoudende Limburgse establishment. Ad Menken reed zelf op zijn motor in de parade mee, getooid met een prachtige mand met producten op de tank van zijn motor. ‘Die mand ben ik gaan aanbieden aan de vrouw van de burgemeester. Dat was niet zo' n beste zet omdat meneer Thijssen - directeur van een grote Limburgse melkfabriek - naast haar bleek te zitten. Hij schrok zich rot en zodra hij zich uit de voeten kon maken heeft hij al zijn collega's bij elkaar geroepen. Het eerste wat ze deden was de oprichting van N.V. Melorma, De Melk Ordenings Maatschappij Melorma, een vereniging van Limburgse coöperatieven.

Meneer Slee, directeur van de melkfabriek in Gilzerijen (N-Br.) werd directeur van N.V. Melorma: Het eerste wapenfeit van Slee was het terugkopen van de particuliere melkboeren met bedragen die opliepen tot duizend gulden. Velen van hen gingen overstag.

Ad Menken kan zich er nu nog over opwinden: ‘De slijters die ons in Wassenaar kwamen bedanken, gingen het eerste overstag.' Ook de banken werden onder druk gezet om het contract met de familie Menken te verbreken. De Boerenleenbank uit Eindhoven zegde als eerste alle kredietfaciliteiten op. De NMB - de bank die later zou fuseren met de ING-bank - nam gracieus de rol van geldverstrekker over. Een daad waar ze Ad Menken's levenslange loyaliteit mee hebben verworven. ‘De meest vergaande maatregel om ons onder druk te zetten was echter het kopen van een stuk grond in Voorschoten, met de bedoeling er een nieuwe melkfabriek op te zetten. Al onze concurrenten gingen ons bellen en zetten ons onder druk. Men was bang voor extra concurrentie en wij kregen daar de schuld van.' Menken besloot de kuierlatten te nemen en zich te concentreren op het Wassenaarse.

‘Natuurlijk zagen we op een gegeven moment ook wel in dat het Limburgse avontuur op een mislukking dreigde uit te lopen. De hele operatie had enorm veel geld gekost en ging overduidelijk ten koste van onze plannen in Wassenaar. We besloten er mee te stoppen en verkochten de zaak voor veel geld aan Campina. Met de opbrengst van Hoensbroek hebben we even later Liko gefinancierd. Leen en Huub kwamen terug naar Wassenaar.

Natuurlijk voelden we het als een nederlaag, afgetroefd door die "verdomde" coöperatie. Ik denk achteraf dat we er beter helemaal niet aan hadden kunnen beginnen. Noem het maar jeugdige overmoed. Het was een harde les.'

[....]

 Uit: boek : Zuivel....in Limburg - Serge Langeweg - 2012  blz. 90

Geen frame - ga naar - www.zuivelhistorienederland.nl