#NH/2020-08-06

voorgaande

voorgaande

Limmen - 1/2

Limmen CZ. De Vereniging 1905 - Heden

Bron: Gedenkboek 50 jr. zuivelbond - 1956

Bron: http://www.vkblog.nl/bericht/288487.......

Yoghurt (13): Van Klaas naar Jan, ofwel de geschiedenis van een biologische zuivelfabriek

(donderdag 26 november 2009 12:49 door Mac van Dinther)

We schrijven 1905. Albert Einstein werkt in Bern aan zijn relativiteitstheorie, Jules Verne overlijdt in Frankrijk, in Amsterdam wordt de eerste Albert Cuypmarkt gehouden. In Limmen, Noord-Holland, richten vijf boeren en één boerin een kaasfabriek op: De Vereeniging.

Als kaasmaker zoeken ze Klaas Zomerdijk aan, zoon van een molensmid in Nieuwe Niedorp. Hij moet nog snel even snel trouwen, want dat is een voorwaarde. Geen nood, want Klaas heeft het meisje van zijn dromen al gevonden: de bruid is Maartje op ’t Veld, zijn oude buurmeisje.

De Vereeniging wordt geboren

Op 1 juni 1905 begint de Vereeniging te draaien. De fabriek is gebouwd naar het model van een Westfriese boerderij. Als de kaasmakerij geen succes wordt, kunnen ze er nog altijd een gewone boerderij van maken, denken de oprichters.

Dat is niet nodig, want de Vereeniging komt goed op gang. Drie jaar na de oprichting verwerkt de fabriek al 485.557 liter melk tot Edammer kaas die aan huis wordt verkocht en op de kaasmarkt van Alkmaar. Wei, een afvalproduct, wordt gevoerd aan de varkens die naast de fabriek stonden. Klaas en zijn vrouw Maartje wonen in de boerderij. Ze krijgen zes kinderen, die al snel meehelpen in het bedrijf.

Foute kaas

De boeren, die elk maar een handvol koeien hebben, brengen hun melk nog zelf. Een van de oprichters is belast met de controle over de kwaliteit van de kaas. Hij heeft wel eens kritiek. Die pareert Klaas door te zeggen dat hij wel de kaas maakt. ‘Maar niet de melk die jullie leveren.’

Sommige boeren wassen hun melkbussen nog in de sloot, waardoor het kroos op de melk drijft. Foute kaas wordt verkocht aan een smelterij die het spul inblikt om naar het buitenland te verkopen.

De oorlog

De Vereeniging groeit gestaag, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog komt de klad erin. De aanvoer van melk loopt terug, de Duitse bezetters sluiten verschillende kaasfabrieken. De Vereeniging moet er ook aan geloven. Aanvankelijk weet de fabriek zich nog met succes te verweren, onder andere met een tevredenheidsbetuiging van de leiding van het Duitse Marinelazaret, maar op 3 oktober sluit de poort.

Om na de oorlog snel weer open te gaan, want in 1945 verwerkt de Vereeniging alweer 250 duizend liter melk. Inmiddels zijn er van de oorspronkelijke zes eigenaren nog maar vier overgebleven. Ze zijn oud geworden en zien geen brood in voortzetting van de fabriek, die nauwelijks winst oplevert.

Vier keer Zomerdijk

Vier broers Zomerdijk, Herman, Jan, Henk en Nic grijpen hun kans. Ze nemen de zaak voor 14 duizend gulden over en beginnen voor zichzelf. De Vereeniging is vanaf nu een particulier gezinsbedrijf. Dat is bijzonder, want de meeste zuivelfabrieken zijn boerencoöperaties. Vader Klaas blijft tot in de jaren vijftig actief in de kaasmakerij, tegen het advies van de arbeidsinspectie in die hem maant het rustiger aan te doen.

Halverweg de jaren vijftig verwerkt de Vereeniging twee miljoen kilo melk tot boter, kaas en consumptiemelk. Maar het zijn moeilijke tijden. De concurrentie komt op en wordt groter. De Vereeniging moet opboksen tegen grote fabrieken die een hogere melkprijs kunnen betalen.

De fabriek van Ecomel in Limmen. Boven de blauwe platen  is nog het dak te zien van de oorspronkelijke zuivelfabriek die nu helemaal is ingebouwd.

Directeur Jan, de derde generatie Zomerdijk.

Bronnen: 90 jaar De Vereniging (1995) en De Vereeniging 100 jaar. 2005

Concurrentie

Het aantal boeren dat melk levert aan Limmen daalt van 75 eind jaren bijftig tot 42 in 1970 en 27 in 1981. De hoeveelheid verwerkte melk neemt desondanks toe, omdat de bedrijven steeds groter worden.

Inmiddels is een derde generatie Zomerdijken aan het roer gekomen. In 1966 komt Jan Hermanszoon in het bedrijf, een jaar later gevolgd door zijn neef Klaas Henkzoon, die in 1991 na een conflict vertrekt. Duidelijk is dat het zo niet door kan gaan. De zuivelindustrie is in de ban van schaalvergroting, de Vereeniging lijkt te klein om zelfstandig overeind te blijven.

Bron: http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article798733.ece/............

Van onze verslaggever op 14 april '99, 00:00, bijgewerkt 17 januari '09, 23:11

Campina mag het biologisch zuivelbedrijf De Vereeniging/Zuiver Zuivel in Limmen overnemen. Aanvankelijk stond de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) deze overname in de weg. De NMa stelde dat voor de overname een speciale vergunning noodzakelijk was.

De leveranciers van melk aan het zuivelbedrijf in Limmen schoten Campina te hulp. Zij zijn in overleg gegaan met de zuivelonderneming Cono in Midden-Beemster. Door deze overeenkomst valt de overname door Campina niet meer binnen het toepassingsbereik van de mededingingswet en is geen vergunning meer noodzakelijk.

Campina brengt De Vereeniging onder in een speciale business unit Ecomel. Daarin bevindt zich ook het kaasbedrijf De Zwaluw in Udenhout.

Ecomel wordt marktleider op het gebied van ecologische kaas en biologische-dynamische zuivel-producten.

De belangrijkste merken van Ecomel zijn 'De Groene Koe' in de supermarkten en 'Zuiver Zuivel' binnen de natuurvoedinghandel.