Geen frame - ga naar - www.zuivelhistorienederland.nl

Sijbekarspel                                                                                       (uit boek Aurora-Opmeer *)

In een op 10 april 1924 gehouden bestuursvergadering maakt directeur Veldstra zich erg boos op het bestuur van de coöp. kaasfabriek ‘Prins Hendrik’ te Sijbekarspel. ‘Vorig jaar hebben wij melk in Sijbekarspel kunnen ophalen, maar dat hebben wij niet gedaan ter wille van de goede verhoudingen. Nu haalt Sijbekarspel echter melk op bij boeren, die vlak bij onze fabriek wonen. Ik vind het niet goed dat boerenvereenigingen elkaar zoo beconcur­reren’. De directeur leest vervolgens een reeds door hem geschreven brief voor, waarin hij het bestuur van de zustervereniging ‘om een confe­rentie’ vraagt. Het bestuur stemt er mee in dat de brief wordt ver­zonden.

Op 16 mei heeft het gesprek plaats. Het resultaat is evenwel dat de boeren de vrijheid van keuze wordt gelaten. ‘Wanneer wij een aanvraag krijgen uit Sijbekarspel gaan we die melk ophalen’.

Op 21 november 1928 komt Sijbekarspel weer ter sprake. Veldstra acht het wenselijk om eens met het bestuur van de ‘Prins Hendrik’ te gaan praten ‘teneinde hen te beweegen hunne melk hier te leveren’. Het betreft zo’n 2 miljoen kg.

Reeds op 6 december komt het dagelijks bestuur van Sijbekarspel naar Opmeer ‘om te hooren hoe wij ons voorstellen tot een samensmelting van beide fabrieken te komen’. Voorzitter Bos schat dat de leden van Sijbekarspel met elkaar zo'n 400 melkkoeien bezitten en het dagelijks bestuur krijgt van het bestuur machtiging om in de liquidatie-kosten bij te dragen tot maximaal f 10,- per koe. Een meerderheid van de leden van Sijbekar­spel wijst dit bod echter af.

In de bestuursvergadering van 17 september 1930 vraagt Veldstra of er in Sijbekarspel nog iets moet worden gedaan ‘nu de fabriek daar wordt geliquideerd’. Vice-voorzitter Dirk Koorn stelt voor de fabriek te kopen: ‘wanneer ‘ie tenminste niet te veel moet kosten. Dan is ‘ie maar weg’. In ieder geval zullen alle leden van de ‘Prins Hendrik’ per circulaire nogmaals worden geïnformeerd over het ‘Aurora’-aanbod van destijds.

Op 9 oktober ligt de eventuele aankoop bij het bestuur op tafel.

De fabriek is ingezet op f 2.500,-, twee arbeiderswoningen op f 2.600,- en de inventaris kan voor f 5.000,- worden overgenomen. Bestuurslid Dirk Olie verzet zich tegen aankoop.

‘Aurora’ is de sterkste coöperatie in onze provincie en moet daarom niet bang wezen voor een particuliere fabriek’. Koorn: ‘Sijbekarspel past ons’. Voorzitter Klaas Bos: ‘Zonder de goedkeuring van de ledenvergadering kunnen we echter niet kopen’.

Directeur Veldstra vindt het verantwoord om samen met het bestuur, vooruitlopend op het fiat van de ledenvergadering - de fabriek uit eigen zak te kopen. Maar Olie blijft ‘het onzin vinden’. Een uitdrukking, waar tegen door de andere bestuursleden wordt geprotesteerd. Voorzitter Bos: ‘Om sterk te staan tegenover de leden zou de aankoop door bestuur en directeur unaniem moeten geschieden. Daar Olie niet meedoet gaat de aankoop dus niet door’.

Fabriek en inventaris gaan voor in totaal f 5.148,50 over in handen van de gebr. Stuyt in Purmerend, die daar een kaashandel runnen.

Op 25 februari 1931 informeert directeur Veldstra de leden over de gang van zaken rond de geliquideerde fabriek.

‘Door de onwil van één bestuurslid heeft het bestuur de fabriek niet kunnen kopen voor eigen rekening en risico. Sommige bepalingen in statuten kunnen wel eens een rem zijn om, zoo noodig, snel en gemakkelijk in 't belang der vereeniging te kunnen handelen’.

Want nadat de vereniging coöp. kaasfabriek ‘Prins Hendrik’, opgericht op 19 april 1907 - mede op initiatief van burgemeester Gerrit Stapel Gzn. - per 1 november 1930 officieel wordt ontbonden blijft de fabriek als NV Zuivelfabriek ‘Sijbekarspel’ in bedrijf. Deze NV, officieel op 24 maart 1931 opgericht door Jan Pieter Baas, directeur van de NV Stoomzuivelfabriek ‘De Holland’ in Castricum en melkcontroleur Tjeerd van Eik uit Castricum, neemt de handel van de ter ziele gegane coöp. vereniging ‘Prins Hendrik’ over. ‘Sijbekarspel’ wordt een dochter van de ‘Holland’. De gebroeders Petrus Wilhelmus en Paul Lucien Stuyt uit Purmerend worden benoemd tot commissaris van de NV, Gebrand Vis uit Zaandijk wordt aangesteld als wnd. Directeur. Op 24 februari 1932 maakt hij plaats voor Cornelis Schoen. Uit Amsterdam komt op 19 mei 1933 Schoen’s opvolger: Jelle Sietse Veldstra. Geen directe familie!

In een op 3 juli 1939 gehouden aandeelhoudersvergadering wordt be­sloten de zuivelfabriek ‘Sijbekarspel’ met inventaris te verkopen en de NV te liquideren.

Bestuurslid Dirk Olie vond het destijds ‘onzin’ om de fabriek te kopen. Hij heeft achteraf gelijk gekregen. Zonder één cent kosten is alle melk uit Sijbekarspel naar ‘Aurora’ toe gevloeid.

* Bron: Aurora Opmeer een zonsondergang Volkert J. Nobel - 1993 Stolphoevereeks XVIII  Historisch Genootschap “Oud West-Friesland” www.westfriesgenootschap.nl

▲  Knipsels