Bron: Officiëel Orgaan van den FNZ. 1928 nr. 10

Coöp. Producenten Handelsvereeniging 1915­ - 1928

Het was den 19en Februari j.l. 12½ jaar geleden, dat de Coöperatieve Producenten Handelsvereeniging te Gouda, in den beginne onder den naam van Coöp. Kaasproducenten­vereeniging tot export van volvette Goudsche kaas onder Rijksmerk, werd opgericht. In verband met dit feit werpt het orgaan dezer vereeniging, het weekblad „De Producent", een terugblik op den afgelegden weg. Waar de geschiedenis steeds iets te zeggen heeft, al is het ook slechts een bevestiging van hetgeen men elders ondervonden heeft, achten wij het gewenscht hier een en ander over deze jubileerende coöpe­ratie van boeren mede te deelen aan de hand van boven­genoemd blad.

De vereeniging kon nu haar werkzaamheden aanvangen. Een pakhuis werd gekocht en een directeur benoemd. De pakhuisruimte bleek spoedig te klein, zoodat reeds na een half jaar besloten werd tot den bouw van een opslagplaats voor ± 200.000 kg. kaas. Het aantal leden was toen tot 42 gestegen. De financiëele zijde bood eenige moeilijkheden, ook met den directeur was men niet gelukkig geweest. De voorzitter had zoolang de zaak gaande gehouden en toen de pogingen tot het verkrijgen van een nieuwen directeur niet slaagden, heeft deze op aandrang uit bestuur en leden zijn privé-bedrijf op zij gezet en het directeurschap aanvaard. Sedert 20 Dec. 1916 tot het huidige moment is de heer A. van Wijnen onvermoeid werkzaam geweest om de ver­eeniging tot bloei te brengen. Dit is hem ook gelukt. De groei ging gestadig door, ondanks moeilijkheden en tegen­slagen. De waardeering bij de leden, de afnemers en de regeering was hierbij van grooten steun.

In Juni 1917 viel het besluit tot verdere vergrooting der pakhuisruimte, thans voor ±100.000 kg. kaas. Ook de trans­portmiddelen werden voortdurend uitgebreid. Behalve vracht­auto's werden tevens motorbooten aangeschaft.

Doch ook in andere richting groeide de vereeniging. Een inkoop-coöperatie, een stichting van den Bond van Kaas­producenten, werd overgenomen en in 1919 werd bij de statutenwijziging de naam veranderd in Coöp. Prod. Handels­vereeniging afd. Kaas en afd. Inkoop. Administratief staan beide geheel op zich zelf. Een bankafdeeling, waar de leden hun spaargelden en deposito's kunnen plaatsen, helpt beide financieren, terwijl in 1921 verbinding is verkregen met de Centrale Raiffeisenbank in Utrecht. Door de combinatie dezer twee afdeelingen werd tevens een meer economisch vervoer verkregen, daar dikwijls heen en terug vracht kan worden gemaakt. De afdeeling Inkoop werd later eigenares van een koekenfabriek, terwijl hieraan tevens een complete graan­malerij werd verbonden. In 39 plaatsen zijn thans filialen gevestigd tot verkoop der gevoerde artikelen.

Terugkeerende tot de afd. kaas, wordt een beeld gegeven van de moeilijkheden welke in het laatste tijdperk der crisis­periode ondervonden werden, toen binnen 6 weken tijds een complete installatie voor consumptiemelk moest worden ge­bouwd, van die in 1921, wegens de valutatuimelingen in diverse landen, vooral Duitschland, en oplichterij eenige jaren later.

Ondanks dit alles is de groei toch voortgeschreden en moest in verschillende plaatsen, zooals Bodegraven, Meerkerk, Groot­Ammers en Amsterdam pakhuisruimte worden bijgehuurd. Tezamen met de hoofdpakhuizen in Gouda kan momenteel  ±1.500.000 kg. kaas worden opgeslagen. Een installatie voor het maken van korstlooze kaas is aangeschaft, welke een gewild product aflevert. In het slotwoord wordt nog even de openlijke tegenwerking, soms lastercampagne, gememoreerd van degenen wien het optreden der vereeniging een doorn in het oog was. Moeilijk kan evenwel aan de boeren het recht worden ontzegd, hun product verder weg te brengen dan het eerste station.

Ook het individualisme van den Zuid-Hollandschen kaasboer, hetwelk veel moeilijkheden baart een coöperatie in stand te houden, vormde een voortdurende bron van strijd. Des te grooter echter de verdienste der pioniers een dergelijk stuk werk tot stand te hebben gebracht.

Onze beste wenschen vergezellen deze boerencoöperatie.                                                                                                                        KR.

Deze vereeniging is ontstaan als gevolg van het niet tegen den handelaar opgewassen zijn van den boer, die zijn kaas aan hem verkocht en vooral door de omstandigheid, dat een deel van het jaar de boer financiëel wel eens onder den handelaar kwam te zitten, daar deze ook vaak in de winter­maanden als leverancier van veevoeder, enz. optrad. Daar­naast waren het verantwoordelijk stellen van den leverenden boer voor zijn product en het verlangen van schadeloos­stelling een bron van misnoegen en strijd. Weliswaar kende men ook betere

verhoudingen, maar toch bestond er een zekere vrees, een zekere onderdanigheid bij den boer tegenover den handelaar. Een vaste afnemer durfde men niet ontstemmen, uit vrees voor schade naderhand.

Uit de botsing tusschen den boer, die zich vrij wilde werken en den handelaar, die door organisatie zijn positie nog wilde versterken ontstond de „Bond van kaasproducenten", welke in één jaar tijds in 21 plaatsen in de kaas­streek afdeelingen verkreeg. Deze organisatie heeft voor den kaasboer in Zuid-Holland en Westelijk Utrecht veel en nuttig werk gedaan, doch één ding ontbrak haar in den voren­genoemden belangenstrijd, n.l. het apparaat om een gerechtvaardigden wensch ook door te zetten. Dit gevoel van onmacht na een verloren slag was de drijfveer tot het op­richten van een exportvereeniging, welk denk­beeld in een vergadering van 27 Mei 1915 werd geopperd en reeds den 19en Augustus daaropvolgende door het teekenen van het ledenregister door 33 leden werd verwezenlijkt. Het ernstig streven den eerlijken handel te willen bevorderen blijkt wel hieruit, dat, hoe­wel bij de eerste voorstanders verscheidene boeren waren die ongemerkte kaas maakten, toch het besluit viel, om alleen leden aan te nemen, die aangesloten waren bij een kaasoontrolestation.

Link De Producent

 Gouda  De Producent  - 12 ½ jr. bestaan in 1928

Bron: http://www.ad.nl/ad/nl/........./Gouda-rsquo-s-grootste-geheim.dhtml

GOUDA - Aan de Wachtelstraat bevindt zich het grootste geheim van Gouda.

In het pand van De Producent, een rijksmonument, liggen ongeveer 40.000 kazen. Geen gewone kazen, maar echte Goudse boerenkazen. ,,De beste die er zijn,’’ aldus algemeen directeur Jacco Bot.

Veel mensen denken dat De Producent allang niet meer bestaat, merkt Bot, die sinds een jaar bij de zuivelcoöperatie werkt. Hij kan zich die reactie wel voorstellen, want in de loop der jaren is het van een bedrijf met 300 man geslonken tot vijftien medewerkers.

,,Een groot deel van het bedrijf is verkocht, al jaren geleden. Het enige stuk wat nog over is, is de opslag van de boerenkazen op deze plek en het vervoer naar de groothandels.’’

Het kaaspakhuis, dat met de voorkant aan de Wachtelstraat staat en met de achterzijde aan de Westerkade, herbergt tussen de zes- en zevenhonderdduizend ton kaas, van oud tot jong belegen.

Van slowfoodkazen tot Leidse sleutelkaas (komijn); de kelder en drie etages liggen vol met kazen in alle vormen en smaken. Eén ding hebben ze gemeen: ze komen rechtstreeks van de boerderij. Wie goed oplet, ziet aan de zijkant van het pand regelmatig auto’s met opleggers staan. Dat zijn de boeren die hun kleine partijen afleveren.

Boerenproducten zijn weer ‘in’, weet Bot. De kazen die nu bij De Producent liggen te rijpen, vullen straks de schappen van supermarkten en zijn op een broodje te eten bij La Place, het restaurant van VD.

,,Het gaat sinds een tijdje goed met de kazen. We hebben behoorlijk moeten knokken tegen de fabriekskazen, maar er komt nu steeds meer waardering voor natuurgerijpte producten. Ook al zijn ze wat duurder,’’ legt Bot uit. Dat zijn product duurder is, is logisch. ,,Hier liggen de kazen soms een jaar of meer te rijpen. In een fabriek voegen ze iets toe waardoor de kaas oud gaat smaken. Dat is een heel ander proces.’’

Ongeveer 45 boeren zijn aangesloten bij De Producent en krijgen ruggensteun van de coöperatie. De kazen worden onder meer in de Lopiker- en Krimpenerwaard gemaakt, maar er zijn ook kazen uit de omgeving van Alphen.

,,Je kan best zeggen dat wij de enige échte Goudse kaas hier hebben liggen,’’ zegt Bot trots. Overigens hoeft die niet in Gouda gemaakt te worden. Het predikaat ‘boerenkaas’ is echter wel beschermd en geeft de koper de garantie dat het product echt van de boer komt en rauwmelks is.

Zelf is hij een behoorlijke kaaseter. Dat moet ook wel, vindt hij, want de kazen worden vaak gekeurd. Daar heeft hij twee keurmeesters voor in dienst, maar zelf houdt hij graag de vinger aan de pols.

,,De kwaliteit van een product is het belangrijkste wat er is. Wij willen onze afnemers de beste rauwmelkse kazen geven. In een fabriek programmeer je een computer en dan rolt er een paar dagen lang dezelfde kaas over de band. Wij werken met handgemaakte producten die de tijd krijgen om te rijpen en te groeien. Als je een constante goede smaak wil garanderen, moet je continu over de kwaliteit waken.’’

Het prachtige pand, dat gebouwd werd bij de oprichting van het bedrijf in 1915, heeft een aantal forse nadelen. Het is inmiddels van buiten én van binnen tot rijksmonument gebombardeerd. Leuk voor Gouwenaars die van industriële bouw houden, maar onpraktisch voor werknemers van De Producent.

,,We mogen nog geen plank weghalen, geen spijker ergens inslaan,’’ vertelt Bot.

,,De kazen worden met de hand gekeerd en opgehaald met een wagentje. Maar een echt goed logistiek systeem hier bouwen, is onmogelijk.’’

Of er een verhuizing in de pijplijn zit, laat de directeur in het midden. ,,Het zou kunnen. We zullen het zien.’’

Geen frame - ga naar - www.zuivelhistorienederland.nl