#NBr/2020-08-06

voorgaande

voorgaande

Ook de boterij gaat weer echt leven in Gemert

GEMERT - Bij het Boerenbondsmuseum aan de Pandelaar in Gemert is zondag een handkracht boterfabriekje geopend, dat eerder in Boekel stond. Het is op het museumterrein steen voor steen in zijn originele staat herbouwd.

a.verbakel anke verbakel 05-10-08, 13:05 Laatste update: 05-04-17, 00:35

De boterij is een uitbreiding van het museum, waar onder meer al een wevershuisje, een smederij, een klompenmakerij, een bakhuis en een café anex winkeltje in bedrijf zijn. Ook het boterfabriekje zal echt gaan produceren. Want een doelstelling van het museum is dat al wat er staat moet leven, zoals het een eeuw geleden leefde.

De handkracht boterfabriek is in Boekel origineel gebouwd in 1899. Het was de eerste boterij van de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (NCB). NCB-grondlegger pater Van den Elsen, in wiens geboorthuis het Boerenbondsmuseum is gevestigd, was persoonlijk betrokken bij de oprichting van de Boekelse boterij.

Zijn achterneef pater Antoon van den Acker, zoon van een melkveehouder, heeft het boterfabriekje gistermorgen ingezegend. Daarmee houdt het in 1990 geopende museum ook een traditie in stand, want elk gebouw is tot nu toe geopend door een telg van een familie die het in het pandje uitgebeelde vak uitoefende: een weverszoon opende het wevershuisje, de zoon van een smid opende de smederij en nu dus de zoon van een melkveehouder het boterfabriekje.

Het Boekels bestuurslid Jos Huijben van het Boerenbondsmuseum schetste tijdens de opening de geschiedenis van het handkracht boterfabriekje. Het was in 1899 opgericht door 54 boeren die er in het eerste jaar 186.000 kilo melk aanleverden om er 6400 kilo boter van te maken, zo memomeerde Huijben. Er werkten drie mensen in het fabriekje en als het risicovolle project zou mislukken, kon van het fabriekje altijd nog een woonhuis gemaakt worden. Het fabriekje bleef in bedrijf tot 1912, toen Boekel zijn coöperatieve zuivelfabriek De Boterbloem kreeg. Het kleine fabriekje ging dienst doen als pakhuis van de NCB en later nog als slagerij. Maar door alle jaren heen bleef de oorspronkelijke staat van het pandje behouden. Toen het twee jaar geleden ernstig in verval dreigde te raken is het door het Boerenbondsmuseum overgenomen. Het is in Boekel steen voor steen afgebroken en in Gemert door aannemersbedrijf Van Dinther uit Schaijk herbouwd. Dat bedrijf heeft de deskundigheid in huis om oude monumentale panden in oorspronkelijke staat te restaureren.

Het Boekelse boterfabriekje is het eerste pand op het museumterrein dat niet volledig door het Boerenbondsmuseum zelf is bekostigd. Onder meer de provincie verstrekte subsidie voor het project.

Dat het Boerenbondsmuseum nog meer ambities heeft, blijkt uit het plattegrondje van het terrein. Daarop staat al een toekomstige Boerenleenbank ingetekend. En museumvoorzitter Harrie Verkampen droomt al van een heuse windmolen achter het museum.